• Strona Główna
• Kontakt
• Zaloguj

Zeszyt 3(18)/2008

Streszczenie

Tereny narażone na niebezpieczeństwo powodzi są obszarami problemowymi ze względu na kolizję funkcji pomiędzy ochroną przeciwpowodziową, ochroną środowiska przyrodniczego zagospodarowaniem przestrzennym. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi, zgodnie z art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się, c planach zagospodarowania przestrzennego województw.
Celem opracowania jest wskazanie obszarów zagrożenia powodziowego w województwie mazowieckim oraz określenie uwarunkowań formalno-prawnych ochrony przeciwpowodziowej. Zakres problemowy obejmuje m.in. następujące zagadnienia:
analizę ochrony przeciwpowodziowej w świetle regulacji prawnych,
organizację administracji odpowiedzialnej za gospodarkę wodną, w tym ochronę przeciwpowodziową,
charakterystykę dolin rzecznych w aspekcie walorów przyrodniczych i cech społeczno-gospodarczych,
identyfikację obszarów zagrożenia powodziowego,
wnioski wynikające z przeprowadzonych analiz, dotyczące rozwiązań prawno-organizacyjnych w zakresie zagrożeń powodziowych oraz wnioski dotyczące polityki przestrzennej województwa mazowieckiego.
Opracowanie ujmuje również analizę głównych kierunków i zasad ochrony przeciwpowodziowej wyrażonych w dokumentach planistyczno-programowych administracji rządowej i samorządowej województwa oraz w dokumentach planistycznych gmin (na przykładzie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego) związanych z rzeką Wkrą.
W województwie mazowieckim zagrożenie powodziowe stwarzają głównie rzeki w okresie wiosennych roztopów i spływu kry po śnieżnych i mroźnych zimach. Stan zagrożenia potęguje powstanie zatorów lodowych na łachach i mieliznach oraz uszkodzenie wałów przez spływającą krę. Najbardziej narażona na powódź jest najniżej położona część regionu, u zbiegu dolin: środkowej Wisły, Bugu, Narwi i Bzury (Kotlina Warszawska).
W dolinie środkowej Wisły na niebezpieczeństwo powodzi narażone są obszary bezpośredniego zagrożenia tj. tereny położone w międzywalu Wisły oraz obszary potencjalnego zagrożenia obejmujące tereny narażone na zalanie w sytuacji przelania się wód przez koronę wału przeciwpowodziowego lub uszkodzenia bądź zniszczenia wału. Przy wysokim stanie wód obszary potencjalnego zagrożenia dotyczyć mogą miasta Warszawy (około 30% jego powierzchni) oraz miast i gmin: Łomianki, Czosnów, Nieporęt, Jabłonna, Nowy Dwór Mazowiecki i Płock.
Dla 41 rzek województwa mazowieckiego w Studium bezpośredniego zagrożenia powodzią dla obszarów nieobwałowanych opracowanym przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie wskazane zostały na mapach topograficznych w skali 1:10 000 m.in.: strefy zagrożeń powodziowych dla wód wielkich o prawdopodobieństwie wystąpienia 1% i 5%. Uwzględnienie granic stref przepływów wezbrań powodziowych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego powoduje, że strefa ta staje się prawnie uznanym obszarem narażonym na niebezpieczeństwo powodzi i podlega wszelkim ograniczeniom w użytkowaniu zgodnie z ustawą Prawo wodne.
W świetle ustawy Prawo wodne organizacja administracji odpowiedzialnej za gospodarkę wodną, w tym ochronę przeciwpowodziową, wskazuje na integralność zasobów wodnych a jednocześnie na dezintegrację organów właściwych w sprawach gospodarowania wodami. Wykonywanie praw właścicielskich o różnym zakresie kompetencji wg art. 11 ustawy Prawo wodne przydzielone zostało ministrowi właściwemu ds. gospodarki wodnej, prezesowi krajowego zarządu gospodarki wodnej, dyrektorom parków narodowych, marszałkom województw. Jednocześnie art. 4 ustawy określa 5 organów właściwych w sprawach gospodarowania wodami tj. minister właściwy ds. gospodarki wodnej, prezes krajowego zarządu gospodarki wodnej, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, wojewoda, oraz organy jednostek samorządu terytorialnego. Zadania poszczególnych organów zostały odniesione do różnych obszarów: dorzecza, regionu wodnego, województwa, powiatu, gminy, parku narodowego.
W ustawodawstwie polskim istnieje obowiązek uwzględnienia w planowaniu przestrzennym stref zagrożeń powodziowych. Z obowiązku tego nie wynika natomiast bezwzględny zakaz inwestowania na tych terenach, co prowadzi do strat materialnych podczas powodzi. Brak jasno sprecyzowanych przepisów dotyczących rozwoju budownictwa na terenach zalewowych powoduje, że, plany zagospodarowania przestrzennego dopuszczają nowe zainwestowanie na terenach zagrożonych powodzią. 

Zeszyt 18 

ZAGROZENIA POWODZIOWE MAPA