Zeszyt 1(9)/2007
Streszczenie:
Programy wsparcia obszarów problemowych, w tym Radomskiego Obszaru Problemowego stanowią rozwinięcie Planu zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego, jak i Strategii rozwoju województwa mazowieckiego. Celem opracowania założeń przedmiotowego programu jest dostarczenie pogłębionej diagnozy przyczyn i uwarunkowań pogłębiania się polaryzacji poziomu rozwoju w obrębie województwa mazowieckiego oraz przygotowanie dokumentu o charakterze konsultacyjnym, który stanowić będzie materiał pomocniczy dla formułowania ustaleń dokumentów realizacyjnych polityki regionalnej Mazowsza, w tym zwłaszcza Regionalnego Programu Operacyjnego.
Przedmiotowe opracowanie sporządzone zostało przy udziale partnerów lokalnych, którymi byli przedstawiciele władz gmin i powiatów obszaru radomskiego, przedstawiciele samorządów i organizacji gospodarczych, jednostek badawczo-rozwojowych, wyższych uczelni, organizacji społecznych i innych podmiotów, które mogą pełnić istotną rolę w realizacji polityki regionalnej na przedmiotowym obszarze, w tym jako potencjalni beneficjenci wsparcia ze strony regionu.
Zasięg obszaru objętego niniejszym opracowaniem obejmuje jednostkę przestrzenną wewnętrznie zróżnicowaną pod względem stopnia rozwoju i charakteru czynników wzrostu, jednak posiadającą stosunkowo wysoki stopień funkcjonalnej integracji, która zatem może zostać określona jako funkcjonalny subregion radomski.
Diagnoza obszaru problemowego dokonana została w układzie sektorowym, uwzględniającym sześć wyodrębnionych dziedzin analizy: relacje z układem zewnętrznym; kapitał społeczny; potencjał gospodarczy; środowisko (w tym zwłaszcza: zasoby endogenne); struktura funkcjonalno-przestrzenna zagospodarowania oraz absorpcja wsparcia rozwoju obszaru ze środków publicznych (w ramach polityki regionalnej i strukturalnej). Zweryfikowała ona i uszczegółowiła następujące ustalenia Planu zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego w zakresie kluczowych uwarunkowań aktualnych problemów społeczno-gospodarczych obszaru radomskiego:
1. wysokie bezrobocie (powiaty szydłowiecki i radomski - obszary bezrobocia strukturalnego);
2. upadek tradycyjnych gałęzi przemysłu - zagrożenie bazy ekonomicznej obszaru;
3. niski udział sektora MSP;
4. niskie standardy techniczne infrastruktury transportowej o znaczeniu ponadregionalnym;
5. niska jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej i ekstensywne rolnictwo
6. deformacje struktury demograficznej (starzenie).
Strategiczne założenia programu działań wspierających rozwój obszaru radomskiego obejmują cele i priorytety tych działań. Stanowią one uszczegółowienie i doprecyzowanie celów i priorytetów zaktualizowanej Strategii rozwoju województwa mazowieckiego. Hierarchiczna struktura celów i priorytetów dla programu wsparcia ma na uwadze stworzenie wewnętrznie spójnego systemu działań, konsekwentnie przekładającego się na programy realizacyjne polityki regionalnej wobec obszaru radomskiego. Przyjęto cel główny w brzmieniu: „Zahamowanie społecznej degradacji i narastania dysproporcji w poziomie rozwoju gospodarczego subregionu w stosunku do otoczenia regionalnego i krajowego" oraz trzy cele strategiczne: „Konkurencyjne warunki rozwoju społecznego", „Trwały rozwój endogenny" oraz „Konkurencyjny subregion- Radom jako regionalny ośrodek równoważenia rozwoju". Każdemu z celów strategicznych przypisany został zestaw celów operacyjnych oraz priorytetowych obszarów (dziedzin) wsparcia ze strony regionu.
W części operacyjnej niniejszego opracowania sformułowano propozycje działań podejmowanych w priorytetowych obszarach wsparcia. Określono także propozycje kryteriów kwalifikacji projektów zgłaszanych przez beneficjentów w ramach tych działań. Kryteria te zostały określone na podstawie koncepcji kierunków rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej obszaru problemowego. Sformułowano propozycje odnośnie dwu typów procedury rekomendowania projektów do wsparcia: punktacja projektów uczestniczących w konkursie oraz lista projektów priorytetowych, wyłączonych z procedury konkursowej. Propozycje zawarte w części operacyjnej niniejszego opracowania mają na celu poprawę koordynacji planowania przestrzennego w regionie z zasadami dystrybucji wsparcia obszarów problemowych w ramach polityki regionalnej Mazowsza.
Zeszyt 9 | Zeszyt 9 Dodatek |